Dù đã có nhiều thông tin cảnh báo mối nguy hiểm về việc tự ý truyền dịch mỗi khi ốm đau hay sốt, mệt mỏi nhưng tình trạng tai biến, thậm chí tử vong do truyền dịch vẫn xảy ra.
Tử vong do truyền dịch ở phòng khám tư
Sáng nay (8/4), thông tin nữ công nhân thiệt mạng do truyền dịch được ông Nguyễn Quang Trung, Trưởng phòng Quản lý nghề y dược tư nhân, Sở Y tế Hà Nội, xác nhận.
Theo ông Trung, ngay sau khi sự việc xảy ra, nhận được tin báo, lãnh đạo Sở Y tế Hà Nội đã có mặt tại hiện trường. Qua xác minh, nạn nhân là P.T.H., 33 tuổi (quê Thừa Thiên Huế, là công nhân may và đang sinh sống tại khu vực Thượng Đình, Thanh Xuân) đến Phòng khám Kết Châu thăm khám và được truyền nước lúc 18h30 ngày 7/4.
Sau khi được truyền 1 chai dung dịch nước muối Natri Clorit, bệnh nhân tiếp tục được chuyển sang truyền đạm Alvesin. Tuy nhiên, chỉ sau 10 phút truyền đạm, bệnh nhân bắt đầu có dấu hiệu sốc. Mặc dù đã được bác sĩ rút dây truyền, cấp cứu và gọi 115 nhưng bệnh nhân đã thiệt mạng sau 2 tiếng tới phòng khám.
Ông Trung cũng cho biết, phòng khám trên đã được cấp phép hoạt động từ năm 2005 với lĩnh vực chuyên nội khoa và siêu âm. Bác sĩ trực tiếp truyền đạm cho nạn nhân là phó khoa chuyên khoa nội của Bệnh viện Hữu nghị Việt Xô đã nghỉ hưu.
Theo đại diện Sở Y tế Hà Nội, vẫn chưa thể khẳng định được việc truyền đạm có đúng quy định hay không vì còn phụ thuộc vào mục đích bệnh nhân tới phòng khám để làm gì, khám bệnh hay được cấp cứu.
“Nguyên nhân có thể là do sốc phản vệ sau khi truyền đạm. Tôi chưa nắm được quy trình nên chưa thể khẳng định là việc truyền đạm cho nạn nhân của bác sĩ có đúng không. Tuy nhiên, trong ngày 8/4, Sở Y tế sẽ có quyết định đình chỉ hoạt động của phòng khám để phục vụ công tác điều tra, làm rõ. Nếu công an yêu cầu họp hội đồng chuyên môn, chúng tôi cũng sẽ phối hợp để thực hiện”, ông Trung nhấn mạnh.
Hiện nay, nhiều người cho rằng truyền dịch là cách giúp người bệnh nhanh khỏe mỗi khi ốm đau mà không ý thức được những nguy hiểm khi tự ý truyền dịch.
Ngày 16/10/2018, một bé trai 22 tháng tuổi tử vong sau khi truyền dịch tại phòng khám tư ở đường Ngô Gia Tự, quận Long Biên, Hà Nội. Cùng ngày, một bé gái 6 tuổi tử vong sau khi truyền bù nước điện giải tại BVĐK quận Lê Chân, Hải Phòng. Trước đó (hồi tháng 5), bé trai 32 tháng tuổi ở tỉnh Sóc Trăng tử vong do bị sốc phản vệ khi truyền dịch… Con số đau buồn này phần nào cảnh tỉnh về tình trạng lạm dụng truyền dịch tại cộng đồng và các cơ sở y tế.
Nguy hiểm khi lạm dụng truyền dịch
Theo Ths.Bs Đỗ Thiện Hải, Phó khoa Truyền nhiễm, Bệnh viện Nhi Trung ương, dịch là một loại sinh phẩm, khi trực tiếp đưa vào mạch máu thì nguy cơ sốc phản vệ có thể xảy ra. Với một số người bệnh phải rất hạn chế việc truyền dịch, đặc biệt là người có nguy cơ viêm cơ tim cấp. Chẳng hạn, trẻ bị sốt do vi-rút, bệnh tay chân miệng… mà có nền bệnh viêm cơ tim cấp, khi truyền dịch vào thì tình trạng suy tim sẽ nặng lên rất nhiều chỉ sau một vài tiếng, rất dễ dẫn tới tử vong.
“Truyền dịch phải rất cẩn thận ngay từ lúc chỉ định và mỗi lứa tuổi truyền với tốc độ, liều lượng và thời gian khác nhau. Nhưng khi đã chỉ định đúng, tốc độ đúng thì quá trình theo dõi cũng phải cẩn thận đặc biệt với trẻ vì nếu có hiện tượng bất thường xảy ra thì việc phát hiện khó khăn hơn người lớn rất nhiều. Chẳng hạn, nếu quá tải dịch sẽ rất nguy hiểm cho tim và hệ thống mạch máu. Do vậy, có thể dùng các thiết bị khác như máy truyền dịch để góp phần đảm bảo an toàn trong việc truyền dịch cho trẻ nhỏ”, Ths.Bs Đỗ Thiện Hải nhấn mạnh.
Bác sĩ Tạ Anh Tuấn, Trưởng khoa Điều trị tích cực, BV Nhi T.Ư cũng cảnh báo, mặc dù các phản ứng do sốc phản vệ ở khoa này rất hiếm xảy ra (chỉ có 1-2 ca/năm) nhưng phần lớn là cứu được. Tuy nhiên ở cơ sở không có kinh nghiệm, việc tính toán truyền dịch khối lượng cũng như tốc độ không đúng, sẽ gây nguy hiểm tính mạng. Hay việc mời nhân viên y tế hoặc mời bất kể ai đến nhà truyền dịch đều không đúng với quy chuẩn về truyền dịch của Bộ Y tế. Vì vậy, lời khuyên của bác sĩ là tuyệt đối không truyền dịch tại nhà cũng như theo dõi thật chặt chẽ người bệnh trong quá trình truyền dịch tại bệnh viện.
Còn Ths.Bs Đỗ Thiện Hải cũng cảnh báo: “Dịch truyền là dạng thuốc cần thiết trong trường hợp bệnh nặng cần cấp cứu hoặc trong trường hợp người bệnh không thể uống thuốc. Việc tiêm, truyền cho bệnh nhân phải có chỉ định của bác sĩ. Nhưng dùng loại dịch truyền nào, liều lượng ra sao phải tùy vào từng trường hợp cụ thể và có sự theo dõi của bác sĩ”.
Các chuyên gia y tế khuyến cáo, khi bị ốm, sốt, cách tốt nhất để phục hồi sức khỏe và bù nước điện giải bằng đường uống. Trong trường hợp bắt buộc phải truyền, bác sĩ sẽ phải biết tính toán kỹ lưỡng tốc độ và thời gian giọt truyền như thế nào phù hợp chứ không thể tùy tiện. Đặc biệt, khi truyền dịch ở nhà không được xét nghiệm càng dễ xảy ra tai biến.
Hương Giang tổng hợp