Ở Ba Lan hiện đang có vở kịch chính trị rất thú vị và xưa nay chưa từng thấy có được trình diễn. Cuộc bầu cử quốc hội vừa rồi đã đưa lại kết quả là Đảng Luật pháp và Công lý (PiS) bị mất đa số và chỉ còn là đảng phái chính trị lớn nhất trong quốc hội mới. Với những đảng phái chính trị khác mà đảng PiS có thể liên minh được, phe này vẫn không thể có được đa số cần thiết để có thể thành lập chính phủ liên hiệp và tiếp tục cầm quyền. Trong khi đó, liên minh va đảng trong phe đối lập cùng nhau giành về được đa số thừa đủ để có thể lật bệ chính phủ cũ và thành lập chính phủ mới. Ba đảng này cũng đã hoàn tất đàm phán và ký kết thoả thuận về cùng nhau thành lập chính phủ liên hiệp.

Cục diện đã rõ ràng như vậy mà tổng thống Ba Lan - đương nhiên là người thuộc đảng PiS - vẫn đề cử người thuộc đảng PiS đứng ra thành lập chính phủ mới. Về lý, vị tổng thống này không làm gì sai vì theo thông lệ chính trị bất thành văn ở Ba Lan thì đảng lớn nhất trong quốc hội được ưu tiên giành quyền thành lập chính phủ mới. Luật pháp Ba Lan quy định là quyền ưu tiên này chỉ có hiệu lực trong vòng 4 tuần. Đã thế, vị tổng thống nói trên trong bài phát biểu khai mạc phiên họp toàn thể đầu tiên của quốc hội mới lại còn tuyên bố rằng bất cứ chính phủ mới nào không có sự tham gia của đảng PiS đều sẽ bị tổng thống phủ quyết không ít đạo luật dự định thông qua.

Cả trong lẫn ngoài Ba Lan đều đặt ra câu hỏi phe PiS biết chắc không thể thành lập được chính phủ mới mà sao lại muốn cầm quyền thêm 4 tuần bằng mọi giá như thế. Câu trả lời xem ra chỉ có thể là men say quyền lực thật sự quá đậm nên phải cần nhiều thời gian mới tỉnh say. Câu trả lời cũng còn có thể là phe bị mất quyền nỗ lực còn nước còn tát để vớt vát như có thể được, để tạo dựng những sự đã rồi về nhân sự và biện pháp chính sách vừa gây khó cho chính phủ mới vừa lót ổ cho lần bầu cử quốc hội tới ở Ba Lan./.

Ngân Hà