Sau đại dịch Covid-19, Phú Quốc có nhiều chương trình du lịch mới nhằm chớp thời cơ phục hồi, hướng tới trở thành điểm đến đẳng cấp của khu vực và thế giới. Thế nhưng, thực tế đang khiến ngành du lịch ngỡ ngàng khi Phú Quốc trở thành địa phương hiếm hoi “ngược dòng” tăng trưởng chung với kết quả sụt giảm du khách nghiêm trọng. Nhiều chuyên gia cho rằng, việc phát triển quá nhanh các cơ sở lưu trú đã dẫn đến kết quả không như mong muốn.

Nguồn cung tăng nhanh

Ngày 1/1/2021, Phú Quốc chính thức là thành phố biển đảo đầu tiên của Việt Nam và được định hướng trở thành một “Singapore mới của châu Á”. Theo quy hoạch, đến năm 2040, dân số Phú Quốc có khoảng 680.000 người (trong đó bao gồm dân số quy đổi từ khách du lịch, lao động tạm trú... khoảng 250.000 người). Mục tiêu quy hoạch là phát triển thành phố Phú Quốc trở thành một đô thị biển đảo đặc sắc, một trung tâm du lịch, nghỉ dưỡng và dịch vụ có bản sắc, chất lượng cao, có sức hấp dẫn đối với du khách trong nước và quốc tế...

Theo danh sách điểm đến du lịch hàng đầu được tờ Escape, tờ báo chuyên về du lịch hàng đầu của Úc công bố mới đây, Phú Quốc đã xuất sắc vượt qua Bali, Phuket để trở thành thiên đường mới của du khách Úc. Trước đó, Phú Quốc cũng là đại diện duy nhất của Việt Nam vào top hòn đảo tuyệt nhất thế giới năm 2023 do độc giả của tạp chí danh tiếng Condé Nast Traveler bình chọn. Vậy nhưng đã 3 mùa cao điểm liên tiếp từ đầu năm đến nay, Phú Quốc bị đánh bật ra khỏi danh sách những điểm đến “hot” nhất với khách nội địa. Mới đây nhất, dịp lễ 2/9 đảo ngọc chỉ đón 62,544 lượt khách, ghi nhận mức giảm kỷ lục chưa từng có, giảm 26,5% so với cùng kỳ năm ngoái. Hàng loạt nhà hàng, bãi biển, khu du lịch, dịch vụ ca nô vốn nổi tiếng ở thị trấn Dương Đông, An Thới hay khu vực nam đảo Phú Quốc đìu hiu thưa vắng khách. Khách sạn, resort cao cấp lẫn bình dân, công suất phòng khai thác chỉ đạt 20 - 30%. Trên khắp các trang mạng xã hội, “lướt” tới đâu cũng thấy du lịch đảo Phú Quốc tràn ngập lời ta thán chuyện vắng khách, ế phòng, thất thu.

Theo giới chuyên gia nhận định, tốc độ phát triển khách sạn, resort quá nhanh trong những năm qua đã làm gia tăng áp lực cạnh tranh lên hoạt động kinh doanh, tổng nguồn cung tăng nhanh hơn so với nhu cầu thực tế khiến các dự án thuộc mọi phân khúc gặp nhiều thách thức.

Ông Mauro Gasparotti, Giám đốc Savills Hotels, cho rằng, một số chủ đầu tư đơn thuần sao chép các sản phẩm hiện hữu và bỏ qua các yếu tố xu hướng thị trường, văn hóa địa phương để kiến tạo nét đặc trưng riêng cho dự án. Dù vẫn có nhiều dự án chất lượng được phát triển, nhưng để gia tăng giá trị trải nghiệm cho du khách, Phú Quốc cần tạo được khu vực điểm nhấn trung tâm, tập trung các hoạt động tham quan, khám phá.

Thiếu sức cạnh tranh

“Bạn đi du lịch nước ngoài, người ta biết bạn có tiền. Còn nếu đi du lịch Phú Quốc, người ta biết bạn thừa tiền”, đây là câu nói mà những người đi du lịch rỉ tai nhau trong thời gian vừa qua khi nói về du lịch Phú Quốc.

Mặc dù nhu cầu phòng đã bắt đầu cải thiện từ tháng 6/2023, giá phòng tại Phú Quốc vẫn ở mức khó cạnh tranh vì nguồn cung phòng lớn hơn nhiều so với mức độ khôi phục nhu cầu. Giá phòng bình quân của các khách sạn cao cấp dao động trong mức 100 - 120USD mỗi đêm, với công suất cho thuê dao động từ 30% đến 35%.

So với các điểm đến du lịch khác tại Việt Nam, Phú Quốc có lợi thế cạnh tranh về chính sách miễn thị thực nhập cảnh cho du khách quốc tế. Theo chính sách này, khách du lịch thuộc mọi quốc tịch được miễn thị thực với điều kiện nhập cảnh trực tiếp đến Phú Quốc và không di chuyển đến các địa phương khác. Dù vậy, số lượng đường bay thẳng và tần suất chuyến bay kết nối Phú Quốc hạn chế là nguyên nhân đẩy giá vé máy bay tăng cao, đây là rào cản khiến Phú Quốc khó phát huy hiệu quả của các chính sách này.

Sau nhiều cuộc hội thảo, họp bàn,  nhiều doanh nghiệp hiện đã hạ giá dịch vụ, không tăng giá phòng,... với mong muốn xua tan hình ảnh xấu xí về giá cả dịch vụ, xóa bỏ danh xưng “điểm đến chỉ dành cho người giàu”. Tuy nhiên, tình hình vẫn chưa khả quan.

Để duy trì sức hấp dẫn vốn có và tạo được một hệ sinh thái kết hợp hài hòa bản sắc địa phương và hoạt động khai thác du lịch, Phú Quốc cần cải thiện kết nối hạ tầng giao thông và có chiến lược truyền thông, quảng bá hiệu quả hơn”, ông Mauro Gasparotti nhận định.

Nhiều vấn đề cần xử lý

Ông Trương Công Tâm, Chủ tịch Hội Hướng dẫn viên chuyên nghiệp Phú Quốc cho rằng, phải thừa nhận ngành du lịch Phú Quốc vẫn còn nhiều bất cập, như một số xe vận chuyển khách du lịch nhỏ lẻ, chộp giật cố ý lấy giá thấp, tư vấn không đúng để lôi kéo khách, sau đó đưa vào các trung tâm mua sắm và những cơ sở kinh doanh không đúng chuẩn. Ở chợ đêm Phú Quốc thì tình trạng xe taxi, xe điện đậu tràn lan gây mất trật tự. Hay ở các bến tàu phía nam đảo Phú Quốc, nhiều tàu làm chưa đúng quy định theo an toàn hàng hải, xe chở khách vừa đến cảng thì hàng chục người ùa ra, vây lấy khách để bán hàng. Đây là những vấn đề đã tồn tại từ lâu chứ không phải mới đây và là nguyên nhân chính khiến khách đến Phú Quốc sụt giảm.

Theo ông Phan Đình Huê, chuyên gia về phát triển điểm đến khu vực Đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL), lượng phòng khách sạn từ 3 sao của Phú Quốc chiếm 90% tổng số phòng của tỉnh Kiên Giang. Điều này cho thấy mức độ đầu tư vào Phú Quốc là rất lớn. Do đó, nếu tiếp tục sụt giảm như hiện nay, các doanh nghiệp sẽ đối mặt với vô số khó khăn về tài chính.

Bà Lê Thị Hải Châu, Tổng Thư ký Hội Đầu tư và Phát triển Du lịch Phú Quốc cho rằng, cần có sự phối hợp từ các đơn vị quản lý du lịch và các hãng hàng không để giải quyết vấn đề. Theo bà Châu, sự sụt giảm lượng khách trong hai dịp nghỉ lễ vừa qua có nguyên nhân chính là giá vé máy bay cao./.