“Tội phạm ma túy diễn biến ngày càng phức tạp, khó kiểm soát. Các vụ án ma túy lớn với mức độ tinh vi cũng ngày một tăng”. Thông tin này được bà Nguyễn Thị Hà, Thứ trưởng Bộ Lao động Thương binh và Xã hội cho biết tại hội thảo “Chia sẻ về công tác cai nghiện ma túy” do Bộ tổ chức hôm qua (11/6) tại Hà Nội.
Không chỉ tội phạm ma túy đang diễn biến ngày càng phức tạp, khó kiểm soát. Các vụ án ma túy lớn với mức độ tinh vi cũng ngày một tăng. Bà Nguyễn Thị Hà, Thứ trưởng Bộ Lao động Thương binh và Xã hội còn cho biết: Hiện nay, tình hình tệ nạn ma túy cũng như vấn đề người sử dụng trái phép chất ma túy vẫn diễn biến phức tạp, khó kiểm soát. Người nghiện ma túy gia tăng và có xu hướng ngày một trẻ hóa.
Theo số liệu thống kê của Bộ Công an, tính đến tháng 11/2019, cả nước có hơn 235.000 người nghiện có hồ sơ quản lý. Vấn đề người sử dụng và nghiện ma túy cũng đang và vấn đề báo động. Số người nghiện tăng bình quân khoảng 10 ngàn người/năm. Nhiều vụ việc buôn bán, tàng trữ, vận chuyển ma túy những năm gần đây gây hoang mang và bức xúc trong xã hội. Số vụ việc liên quan tới người sử dụng ma túy trái phép như trộm cắp, cướp giật, gây rối trật tự công cộng, giết người... gia tăng cả về số vụ và tính chất nghiêm trọng, ảnh hưởng đến trật tự an toàn xã hội, cuộc sống của người dân.
Đến hết tháng 4/2020, cả nước có 97 cơ sở cai nghiện ma túy công lập và 16 cơ sở cai nghiện ma túy tự nguyện do tổ chức, cá nhân thành lập và được cấp giấy phép hoạt động. Tổng số học viên đang được cai nghiện tại các cơ sở cai nghiện công lập là gần 35 nghìn người. Tuy nhiên những bất cập từ thể chế, chính sách cho đến công tác quản lý đang tạo ra những rào cản cho công tác cai nghiện ma túy ở nước ta hiện nay.
Bà Nguyễn Thị Hà, Thứ trưởng Bộ Lao động Thương binh và Xã hội nêu thực tế: “Theo luật xử phạt vi phạm hành chính, quy định cơ quan xử lý thì phải chứng minh được vi phạm hành chính. Tức là phải xác định được tình trạng nghiện, nhưng mà thực tế rất khó xác định. Rồi người nghiện ma túy không có nơi cư trú ổn định. Riêng về cai nghiện tại gia đình, cộng đồng thì do Ủy ban nhân dân xã tổ chức, nhưng cán bộ ở xã về y tế, bác sĩ không có thì khó khăn và nếu có làm thì hiệu quả cũng không cao”.
Còn theo Thượng tá Ngô Thanh Bình, Phó cục trưởng Cục Cảnh sát điều tra tội phạm về ma túy (C04-Bộ Công an): Con số hơn 235.000 người nghiện có hồ sơ quản lý là rất thấp so với số người nghiện thực tế. Thượng tá Ngô Thanh Bình cũng lo ngại về xu hướng trẻ hóa của tội phạm ma túy, trong đó người nghiện ở độ tuổi 12 đến 18 có xu hướng gia tăng. Bởi vậy ngay từ bây giờ nếu không làm tốt công tác cai nghiện và để các đối tượng nghiện mới phát sinh thì hậu quả sẽ không thể kiểm soát nổi.
“Nếu chúng ta không làm tốt công tác cai nghiện ma túy và chúng ta không nghiêm khắc ngay từ ban đầu thì sau này, những người nghiện ma túy chỉ bị xử phạt vi phạm hành chính... nhưng ranh giới bước sang tội phạm ma túy rất đơn giản. Người sử dụng ma túy là tiền đề của tội phạm ma túy. Do đó đồng chí Tô Lâm có nói tội phạm ma túy là tội phạm của các loại tội phạm”, Thượng tá Ngô Thanh Bình lo ngại.
Từ những bất cập được chỉ ra, các đại biểu dự hội thảo cho rằng: Để cai nghiện ma túy có hiệu quả, quan trọng nhất phải là "tâm huyết" của cả chính quyền, gia đình, xã hội và đặc biệt những người làm công tác cai nghiện. Cùng với đó, phải tăng cường và đổi mới công tác tuyên truyền phòng chống ma túy. Cần tuyên truyền từ gia đình, nhà trường, xã hội để lấy phòng là chính, chứ nghiện rồi mới chống thì khó. Hệ thống pháp luật phải đồng bộ, làm sao vừa đảm bảo quyền con người đã được quy định trong Hiến pháp nhưng cũng phải đảm bảo hiệu quả công tác đấu tranh phòng chống và cai nghiện ma túy./.
Hà Nam/VOV1